آواز ابوعطا
ابوعطا
آواز ابوعطا، بررسی
بررسی سرکلیدآواز ابوعطا بر پایه دستگاه شور بوده و تغییر وضعیت مدال این آواز و دلیل اختلاف آن با دستگاه شور بر پایه تغییراتی است که در نت های شاهد، فرود، متغیر و… حاصل می شود. لذا جهت توضیحات سرکلید و… این آواز به توضیحات در دستگاه شور مراجعه نمایید.
نمونه فایل صوتی- تصنیف در آواز ابوعطا
در صورتی که با تلفن همراه وارد شدید، جهت اجرای فایل صوتی بر روی listen in browser بر روی ابزار صوتی در پایین اشاره نمایید
و روایتی دیگر از این تصنیف از رشید بهبودف
بررسی
نت های شاهد، آغاز، خاتمه، فرود، متغیر، توقف
بر گرفته از کتاب: ردیف سازی موسیقی ایران نوشته رضا وهدانی بر اساس ردیف آقا حسینقلی منتسب به علی اکبر خان فراهانی
در جدول فوق نت های اصلی گام به صورت گرد و نت های فرعی به صورت صفر ترسیم گردیده است. همان گونه که در جدول مشهود است درجه چهارم گام شور نت شروع و درجه دوم گام شور نت شاهد و ایست موقت این آواز محسوب می گردد[نت ایست موقت با شاهد نمی تواند یکسان باشد. شاهد نتی است که تکیه گاه صوتی و شنیداری ما در فضای مدال محسوب می گردد ولی در عوض نت ایست موقت به گونه ای از لحاظ شنیداری مانند سنسیبل عمل می نماید لذا در ابوعطا تاکید بر یکسان بودن شاهد با ایست موقت بر روی درجه دوم شور نیاز به تحقیق داشته و ارائه نظر در مورد آن با تردید صورت خواهد گرفت] آواز ابوعطا بعد از فرود به گام شور روی درجه اول گام خاتمه می یابد.
با توجه به آراء کلی و تردید در ارائه نظر در خصوص نت شاهد و ایست ابوعطا به اختصار درجات مورد بحث به قرار زیر خواهد بود:
نت شاهد همان تنیک دستگاه شور می باشد
نت آغاز همان شاهد می باشد
نت خاتمه همان شاهد خواهد بود
نت فرود همان شاهد خواهد بود
این آواز فاقد نت متغیر است
ابوعطا بر روی درجه دوم از شاهد توقف می نماید.
آنالیز گوشه های مهم:
نقل از کتاب فوق الذکر:
…چهار پاره یا چهارباغ- گبری- حجاز- سملی: بر حسب نظریه استاد وزیری ملودی چهارپاره دورگه است. زمانی ملودی تمایل به آواز دشتی و گاهی تمایل به ابوعطا می کند. ولی آنچه مسلم است درآمد چهارپاره از حجاز شروع می شود و فرود آن از طریق ابوعطا به شور خاتمه پیدا می کند. چهار پاره یا پهار باغ … از درجه پنجم گام شور شروع شده و با فرود شبیه به قطار از طریق ابوعطا به شور رجعت می کند. گوشه های گبری و سملی از گوشه هایی هستند که مانند حجاز در مالکیت آواز ابوعطا است.حجاز جزو لاینفک آواز ابوعطا محسوب می گردد و نت شروع و شاهد حجاز درجه پنجم گام شور است.
از اساتید آموزشگاه موسیقی ملودی بیشتر بدانید
گوشه های این آواز به روایت های مختلف
ردیف میرزاعبدالله(به روایت نورعلی برومند):
1- رامکلی 2- درآمد 3- سَیَخی 4- حجاز 5- بسته نگار 6- یقولونه 7- چهارپاره 8- گبری 9- غم انگیز 10- گیلکی
ردیف آقا حسینقلی(به روایت علی اکبر شهنازی):
1- درآمد اول 2- درآمد دوم 3- درآمد سوم 4- درآمد چهارم(کرشمه) 5- درآمد پنجم(شکسته کرشمه) 6- درآمد اول حجاز 7- درآمد دوم حجاز 8- بسته نگار 9- درآمد سوم حجاز 10- بزرگ و کوچک 11- فرود به شور 12- درآمد چهارم حجاز 13- چهارمضراب حجاز 14- دست نگار، فرود به شور 15- چهارپاره 16- گبری 17- سَمَلی 18- گیلکی 19- قسمت دوم گیلکی، فرود
ردیف آوازی عبدالله دوامی:
1- درآمد 2- رامکلی 3- تحریر نایب اسدالله 4- تحریر ابوعطا 5- حجاز 6- تحریر ابوعطا 7- چهارپاره 8- ترک (درچهارپاره) 9- اوج(در چهارپاره) 10- خسروشیرین 11- گبری 12- مثنوی
ردیف آوازی محمود کریمی:
1- درآمد 2- سیخی 3- رامکلی 4-رامکلی نوع دیگر 5- خسرو شیرین 6- خسرو شیرین نوع دیگر 7- گَوری یا گبری 8- حجاز 9- چهارپاره یا چهار باغ
ردیف موسی معروفی:
1- قسمت اول 2- قسمت دوم 3- قسمت سوم 4- قسمت چهارم 5- قسمت پنجم 6- قسمت ششم 7- گوشه محمد صادق خوانی 8- کرشمه 9- سیخی 10- حجاز 11- حجاز قسم دیگر 12- بسته نگار 13- بغدادی 14- حجاز قسم سوم 15- دوبیتی 16- شمالی 17- چهارباغ 18- گبری 19- فرود 20- رامکلی 21- مثنوی
ردیف ابوالحسن صبا:
1- چهارمضراب ابوعطا 2- آواز ابوعطا (درآمد اول) 3- سیخی 4-سه مضراب 5-فرود ضربی 6- حجاز 7- چهارمضراب 8- گبری 9- مثنوی گبری 10- خسرو شیرین 11- چهارباغ
از اینستاگرام آموزشگاه موسیقی ملودی نیز دیدن نمایید