تنبک 

تنبک و مقاله ای پیرامون آن

تنبک Tombak یکی از سازهای کوبه‌ای ایرانی است که با واژه هایی چون دمبک، دندونک ویا ضرب نیز نامگذاری شده اند.

تنبک ساز پوستی، از نظر سازشناسی جزء طبل‌های جام‌شکل محسوب می‌شود که از این خانواده می‌توان به سازهای مشابه مانند داربوکا در کشورهای عربی و ترکیه و همچنین زیربغلی در افغانستان اشاره کرد..

بدنه ی تمبک را در گذشتهاز جنس چوب، سفال و گاهی هم فلز می‌ساختند، لیکن امروزه از جنس چوب می‌سازند.

این ساز از بخش‌های زیر تشکیل شده:

پوست

دهانهٔ بزرگ

تنه

پا

گلویی (نفیر)

دهانه ی کوچک (کالیبر)

پیشینه

پیشینه تمبک با نام‌های پهلوی دمبلک به پیش از اسلام می‌رسد و بنابر نظر دکتر معین دمبک صورت دگرگون‌شدهٔ همین نام است.

تمبک در چند دههٔ اخیر پیشرفت چشم‌گیری کرده و حتی به عنوان سازی تکنواز و مستقل نیز مطرح شده‌است

دربارهٔ وجه تسمیه این ساز، هنوز یک رای نهایی حاصل نشده‌است.

بهمن رجبی معتقداست که نام این ساز در اصل تمبک بوده و تبدیل آن به تمبک به دلیل قلب حرف «ن» ساکن به «م»، قبل از حرف «ب» است؛ مثل اتفاقی که در تلفظ واژهٔ «شنبه» می‌افتد. (تنبک و نگرشی به ریتم از زوایای مختلف نوشته بهمن رجبی)

اما گروهی دیگر اعتقاد دارندکه صورت «تنبک» منشاء منطقی نداشته و به همین دلیل به اشتباه در میان مردم رواج یافته‌است. اما در نوازندگی این ساز از تکنیک‌هایی به نام‌های «تُم»، «بک»، «پلنگ» و «ریز» استفاده می‌شود؛ بنابراین چندان بعید نیست اگر نامگذاری «تمبک» بر اساس همین اسامی صورت گرفته باشد.Tambourine که در زبان‌های اروپایی.

از بخش ساز شناسی تنبک نیز دیدن نمایید

نوازندگان شاخص (قدما و معاصر)

از قدما می‌توان از حاجی خان ضرب گیر ، عیسی آقا باشی، رضاقلی خان نوروزی، ابوالحسن صبا (معلمِ حسین تهرانی)، مسعود خان، شعبان قناری ،مهدی قیاسی، رضا روانبخش و عبدالله دوامی نام برد.

و ازمعاصرین:

حسین تهرانی

جهانگیر ملک

امیر ناصر افتتاح

بهمن رجبی

ناصر فرهنگ فر

محمد اسماعیلی

ملوک ضرابی

از اینستاگرام آموزشگاه موسیقی ملودی نیز دیدن نمایید

آموزش تنبک در کرج