دشتی

بررسی آواز دشتی

بررسی سرکلید آواز دشتی بر پایه دستگاه شور بوده و تغییر وضعیت مدال این آواز و دلیل اختلاف آن با دستگاه شور بر پایه تغییراتی است که در نت های شاهد، فرود، متغیر و… حاصل می شود. لذا جهت توضیحات سرکلید و… این آواز به توضیحات در دستگاه شور مراجعه نمایید.

نمونه فایل صوتی- تصنیف در آواز دشتی

در صورتی که با تلفن همراه وارد شدید، جهت اجرای فایل صوتی بر روی listen in browser بر روی ابزار صوتی در پایین اشاره نمایید

آنالیز

بررسی نت های شاهد، آغاز، خاتمه، فرود، متغیر، توقف 

بر گرفته از کتاب: ردیف سازی موسیقی ایران نوشته رضا وهدانی بر اساس ردیف آقا حسینقلی منتسب به علی اکبر خان فراهانی

در جدول فوق نت های اصلی گام به صورت گرد و نت های فرعی به صورت صفر ترسیک گردیده است. د شتی از آوازهای متعلق به شور است که جای هیچگونه بحثی هم نخواهد داشت. به همین لحاظ گام این آواز عینا و بدون هیچ کم و کاستی همان گام شور است. درجه پنجم گام شور متغیر آواز دشتی و درجه ششم گام دشتی نت متغیر عشاق و دشتی و اصفهان محسوب می گردد. فرود عشاق د شتی به آواز د شتی حال و هوای خودش را دارد و فرود عشاق اصفهان به آواز اصفهان حال و هوای خودش را دارا است. فرود دشتی به شور به سهولت انجام پذیر است ولی معمولا اشاره ای به گوشه قطار و برگشت به شور فرود د شتی را زیباتر می کند. دشتی مانند اصفهان در دانگ اول و دوم گام شور خودنمایی می کند.

ادامه

در دانگ دوم از قسمت بیات راجع به بعد که شامل مدگردی به عشاق و شور اکتاو بالا می شود. هر دو آوازهای د شتی و اصفهان قبل از فرود یکی هستند. فرود عشاق به اصفهان و فرود عشاق به د شتی هر کدام جداگانه حال و هوای خودش را دارا است. یکی از دلائلی که قدما اصفهان را مانند آواز دشتی از متعلقات شور دانسته اند شرح مذکور است. ممکن است نظر قدما قابل بحث باشد ولی به نظر نمی رسد که مردود هم شناخته شود. شروع آواز د شتی برابر جدول فوق از نت سوم شور می باشد ولی موارد استثناء هم در بداهه نوازی وجود دارد. همچنین است نت خاتمه که ممکن است از نت هفتم معکوس برای فرود کامل استفاده گردد در ردیف سنتی فرم های مذکور فوق مشهود است.

از اساتید آموزشگاه موسیقی ملودی بیشتر بدانید

گوشه های آواز دشتی به روایت های مختلف

ردیف میرزاعبدالله(به روایت نورعلی برومند):

1- درآمد 2- اوج 3- بیدگانی 4- حاجیانی 5- اوج

ردیف آقا حسینقلی(به روایت علی اکبر شهنازی):

1- درآمد اول 2- فرود 3- درآمد دوم 4- قسمت دوم 5- فرود 6- درآمد سوم 7- قطار 8- فرود 9- درآمد چهارم 10- قطار 11- فرود 12- حاجیانی(عشاق) 13- چهارمضراب 14- بیدگلی 15- فرود معکوس 16- بیدگانی یا عشاق 17- غم انگیز 18- فرود

ردیف آوازی عبدالله دوامی:

1- دشتستانی 2- حاجیانی 3- بیدگلی 4- اوج 5- گیلکی 6- کوچه باغی، غم انگیز 7- سَمَلی

ردیف آوازی محمود کریمی:

1- درآمد 2- اوج 3- گیلکی 4- بیدگلی 5- چوپانی 6- دشتستانی و حاجیانی 7- غم انگیز 8- دیلمان 9- مثنوی

ردیف موسی معروفی:

1- حاجیانی 2- حاجیانی قسم دوم 3-حاجیانی قسم سوم 4-حاجیانی قسم چهارم 5- حاجیانیقسم پنجم 6-حاجیانیقسم ششم 7-حاجیانیقسم هفتم 8-حاجیانیقسم هشتم 9- دشتی 10- دشتی قسم دوم 11- دشتی قسم سوم 12- دشتی قسم چهارم 13- بیدکانی 14- چهارمضراب 15- بیدکانی قسم دوم 16- چوپانی 17- دشتستانی 18- غم انگیز 19- گیلکی 20- کوچه باغی

ردیف ابوالحسن صبا:

1- چهارمضراب 2- آواز دشتی (درآمد اول) 3- حاجیانی 4- عشاق(درآمد اوج) 5- چهارمضراب عشاق 6- عشاق(اوج) 7- چوپانی(دشتستانی) 8- گیلکی 9- غم انگیز 10- دشتستانی(چوپانی) 11- مثنوی 12- دیلمان 13- به یاد گذشته

از اینستاگرام آموزشگاه موسیقی ملودی نیز دیدن نمایید

آموزشگاه موسیقی کرج گوهردشت