شور

 

دستگاه، مباحث تئوری

دستگاه شور. قبل از بررسی این بخش به توضیحات اجمالی در بخش هفت دستگاه التفات نظر داشته باشید.

دستگاه شور فواصل نتهایش کاملا مانند گام ماهور می باشد. با یک فرق کلی و آن اینست که در گام شور نت چهارم یعنی سودئمینانت sobdominant  یابد ربع پرده اضافه شود یعنی فاصله نت سوم تا چهارم و نت چهارم تا پنجم مساوی بوده و هر کدام سه ربع پرده می باشند.

پس بطوریکه ملاحظه میشود اگر در گام دوی بزرگ ما نت فا را ربع پرده زیاد کنیم گام ما تبدیل به گام شور خواهد شد. بعلاوه فاصله بین می تا فا سری و فا سری تا سل مساوی بوده و هر دو سه ربع پرده می باشند ولی تنیک گام ما همان تنیک گام بزرگ یعنی دو نیست بلکه تنیک ما دو پرده بالاتر از آن یعنی می می باشد. پس در هر گام شوری یک علامت ربع پرده موجود است و نت زیر آن نت ربعی ( نتی که ربع پرده شده است) تنیک گام ما می باشد.

پس گام بزرگی که نت چهارم آن ربع پرده اضافه شود تبدیل به گام شو ر شده و تنیک گام نت سوم بزرگ خواهد بود. پس برای پیدا کردن گام های شور ما باید علامت ترکیبی دوازده گام بزرگ را نوشته و به هر کدام نت چهارم را ربع پرده اضافه کنیم تا تبدیل به گام شور شوند.

دوازده گام شور

به این ترتیب دوازده گام برای شو ر بدست می آید اما ما در تقسیمات خود 24 صدا داشتیم ولی چون دوازده صدای دیگر ربع پرده است دیگر روی آنها شور درست نمی کنند. در ضمن فراموش نشود که گام های فوق دارای 14 عدد است که دوتای آنها شبیه به هم هستند که شامل سی بمل لا دیز و می بمل و ر دیز. اگر یکی از این دو را حذف کنیم 12 گام برای شور بدست خواهد آمد.[ps2id id=’shur’ target=”/]

 

نمونه فایل صوتی- تصنیف در دستگاه شور 

در صورتی که با تلفن همراه وارد شدید، جهت اجرای فایل صوتی بر روی listen in browser بر روی ابزار صوتی در پایین اشاره نمایید

پس هر گام ماهوری که در آن دو تغییر داده شود تبدیل به گام شور خواهد شد.

تغییرات انجام شده:

1- نت چهارم آن ربع پرده زیاد شود.

2- تنیک گام شور نت سوم گام بزرگ خواهد بود به شرطی که فاصله این دو تنیک کاملا دو پرده باشد

نکات قابل توجه در گام های فوق:

1- توالی دیزها و بمل ها بهم نخورد و علامت ربع پرده درست بجای هر کدام از آنها قرار گرفته اند.

2- کلیه ربع پرده ها در هر گامی یکی بوده و همیشه آخرین علامت ترکیبی است.

3- بر عکس گام های بزرگ که علامت ترکیبی گام هایی که نت اصلی آنها بکار و یا دیز بوده در توالی دیزها بدست می آید در اینجا نت های بکار به استثنای می و سی که جزء علامت های ترکیبی دیز دارها هستند بقیه در ردیف توالی بمل ها آمده اند.

4- بمل ها و کرن ها با هم تناسب داشته و با هم استعمال می شوند و همچنین دیزها و سری ها با هم هستند.

5- تنیک گام شور همیشه سه ربع پرده پایین تر از آخرین علامت ترکیبی است.

6- سری ها و کرن ها درست در محل هایی قرار گرفته اند که در گام های بزرگ بجای آنها دیزها و بمل ها باید بیایند.

از مطالب فوق برای پیدا کردن سلاح کلید از روی تنیک و همچنین پیدا کردن تنیک از روی سلاح کلید به این نحو استفاده می کنیم:

باید بدانیم که همیشه فاصله تنیک و روتنیک باید سه ربع پرده باشد. پس همیشه وقتی که تنیک ما نت ربع پرده ای نباشد حتما نت روتونیک ما یک نت ربع پرده بوده و همان ربع پرده آخرین علامت ترکیبی در سلاح کلید می باشد. بقیه علامت ها که حتما دیز یا بمل هستند باید قبل از این علامت قرار بگیرند تا گام تشکیل شود. پس همیشه سه ربع پرده بالاتر از تنیک آخرین علامت ترکیبی سلاح کلید بوده و طبق توالی باید بقیه علامت های قبلی را گذاشته تا گام شور تشکیل گردد.

از بخش ساز شناسی نیز دیدن نمایید

مثال:

می خواهیم روی نت دو دیز گام شو ر ببندیم. سه ربع پرده بالاتر از تنیک می شود نت ر سری این علامت ر سری آخرین علامت ترکیبی در سلاح کلید می باشد پس طبق توالی دیزها(سری ها همیشه با دیزها در ارتباط هستند) باید در سلاح کلید قا دیز دو دیز سل دیز ر سری گذاشته شود تا ما بتوانیم گام شور روی نت دو دیز بدست آوریم.

مثال دیگر:

روی نت دو می خواهیم گام شو ر ببندیم: سه ربع پرده بالاتر از دو میشود ر کرن (متوجه باشید که سه ربع پرده بالاتر از دو نت دو دیز سری نمی شود زیرا…دو نت یک اسم در یک گام نمی توانند موجود باشد) پس نت ر کرن آخرین علامت ترکیبی در سلااح کلید است. حال طبق توالی بمل ها که کرن ها همیشه با بمل ها در ارتباط هستند باید در سلاح کلید سی بمل می بمل لا بمل ر کرن قرار گیرد تا گام شور تشکیل شود.

مثال دیگر:

می خواهیم روی نت می بمل گام شو ر درست کنیم: سه ربع پرده بالاتر از می بمل که تنیک است می شود فا کرن پس فا کرن آخرین علامت ترکیبی در سلاح کلید است. طبق توالی بمل ها باید در سلاح کلید سی بمل می بمل لا بمل ر بمل سل بمل دو بمل فا کرن موجود باشد تا گام می بمل شور تشکیل گردد.

برای پیدا کردن تنیک از روی سلاح کلید باید بدانیم که سه ربع پرده پایین تر از آاخرین علامت ترکیبی که همیشه ربع پرده است تنیک ما می باشد. مثلا در سلاح کلید داریم سی بمل می بمل لا کرن سه ربع پرده پایین تر  از آخرین علامت ترکیبی یعینی لا کرن می شود سل. پس با داشتن سلاح کلید فوق مسلما ما در گام سل شور هستیم. یا مثلا در سلاح کلید داریم فا دیز دو دیز سل دیز ر دیز لا سری سه ربع پردده پایین تر از لا سری که آخرین علامت ترکیبی است تنیک گام ما است که می شورد سل دیز.

شور، ربع پرده

البته روی صداهای ربع پرده نیز ممکن است گام شور بسته شود ولی اصولا معمول نیست زیرا چون در گام شور یک ربع پرده بیشتر موجود نیست اگر خوب توجه کنید متوجه میشوید که اگر تنیک ما یک نت ربعی باشد باید همه نتهای ما به استثنای نت روتنیک ربع پرده باشد. زیرا در گام هایی که تنیک نت غیر ربعی است فقط روتنیک است که نت ربع پرده ای است…” به نقل از کتاب تئوری موسیقی نوشته فرامرز پایور

این بخش اخذ شده از کتاب ردیف سازی موسیقی ایران/نویسنده: رضا وهدانی/ بر اساس آنالیز ردیف آقا حسینقلی که ردیف ایشان منتسب به علی اکبرخان فراهانی است نوشته شده است.

“گام شور دارای دو دانگ غیر مساوی است. فاصله بین دو دانگ 20درجه یا به عبارت دیگر یک دوم بزرگ است.(برای تفسیر مبحث فواصل به بخش تئوری موسیقی بخش فواصل مراجعه نمایید)

دانگ اول تشکیل شده است از:

دوم بزرگ(20 درجه) + دوم نیم بزرگ(15 درجه) + دوم نیم بزرگ(15 درجه)

دانگ دوم تشکیل شده است از:

دوم بزرگ(20درجه) + دوم بزرگ ( 20درجه) + دوم کوچک ( 10درجه)

در جدول فوق نت های اصلی گام به صورت گرد…ترسیم شده است.

گام شناسی: 

برای بدست آوردن علامت ترکیبی این دستگاه یک دوم نیم بزرگ از تونیک گام بالا رفته و به آخرین علامت ترکیبی این دستگاه خواهیم رسید اگر علامت به دست آمده سری باشد از تسلسل دیزها و اگر کرن باشد از تسلسل بمل ها نوشته تا به علامت پیدا شده برسیم. برای بدست آوردن تنیک گام از آخرین علامت چه سری باشد و چه کرن یک دوم نیم بزرگ بالا رفته به تونیک گام خواهیم رسید.

در دریف سنتی: 

این دستگاه در دو گام و دو اکتاو اجرا میشود. قدما آن را با نام های شو ر اول و شو ر دوم در اکتاو به نام شو ر پایین دسته اعلام کرده اند.

اجزای دستگاه شور دائما در حال تغییر مد به شور یک چهارم بالاتر(شور دوم) و فرود به شور پایه(شو راول) می باشد. همچنین است در اکتاو دوم(شو ر پایین دسته) که برگشت آن به مبدا ( اکتاو اول شو ر اول) می باشد.

در این دستگاه بر حسب احتیاج از دو نوع سانسیبل[ یا همان نت محسوس که به در موسیقی کلاسیک غربی به نت ماقبل از تنیک گفته می شود اما در موسیقی کلاسیک ایرانی نت سنسیبل الزاما نت ماقبل از تنیک نیست] بالا رونده و پایین رونده برای ایست موقت یا ایست کامل روی تنیک گام شور استفاده می شود. سانسیبل بالا رونده که همان نت هفتم معکوس این گام است، نسبت به تونیک گام یک فاصله دوم بزرگ یعنی 20 درجه فرضی است. سانسیبل پایین رونده نسبت به تونیک گام یک فاصله دوم نیم بزرگ یعنی 15 درجه فرضی است. سانسیبل پایین رونده چه نت سری باشد چه نت کرن آخرین علامت ترکیبی بعد از کلید در گام شور محسوب می گردد. بنابراین اگر کرن باشد با استفاده از تسلسل بمل ها و اگر سری باشد با استفاده از تسلسل دیزها می توان به علامت ترکیبی گام شور دست یافت.

پل ارتباطی: 

برابر مثال فوق می بکار در شو ر لا و می کرن را در شور ر پل ارتباطی نام گذارده ایم که وسیله ای است برای تغییر مدهای مذکور توسط ملودی فرود آورد(فرود آور ملودی زیبایی است که روی نت هفتم معکوس گام شور دوم یا نت سوم شور اول ایست می کند که در نتیجه مورد استفاده فرود را از طریق پل ارتباطی به شور پایه یا همان مبدا امکان پذیر می نماید)

درباره ما

تغییر مدهای مذکور در سه فرم مورد بحث است:

1- تغییر مدهای زودگذر در گام شور احتیاج به فرود مستقل ندارد

2- تغییر مدهایی است که در اثر خودنمایی ملودی در گام شور یک چهارم بالاتر به گونه ای موقت استقلال نسبی پیدا می کند که در این صورت برای برگشت به شور مبدا از فرود استفاده می گردد.

3- تغییر مدهایی که در اثر خودنمایی ملودی گوشه های دستگاه شور که در شور یک چهارم بالاتر خاتمه پیدا می کند در این حالت اول وسیله ملودی فرود آور، دوم وسیله فرود برگشت به شور مبدا انجام پذیر است.[ps2id id=’forod’ target=”/]

نت های شاهد، آغاز، خاتمه، فرود، متغیر، توقف 

 

[در این دستگاه نت شاهد همان تنیک دستگاه می باشد مثلا در شور سل، شاهد همان نت سل خواهد بود.

نت آغاز درجه ماقبل شاهد بوده( منطبق با ردیف میرزاعبدالله و برخی دیگر از ردیف ها اما به طور کلی در همه ردیف ها این نت الزاما نت ماقبل شاهد نمی باشد)

نت فرود همان شاهد خواهد بود.(تفسیر فرود بسیار گسترده است و در اینجا تنها به درجه یا نت فرود اکتفا خواهیم کرد لذا در توضیح بیشتر: ما در بسیاری از گوشه ها جملات فرود مخصوصی داریم که توسط آن به درجه فرود هدایت می شویم)

در این دستگاه نت متغیر در تفسیر کلی وجود نداشته اما در برخی از گوشه ها این نت ابراز وجود می کند ( مانند زیرکش سلمک که نت متغیر درجه 5 از شاهد دستگاه است) لذا با توجه به تفاوت این نت در گوشه های مختلف از ابراز نظر در این خصوص با توجه به توضیحات گام و مدال در بخش هفت دستگاه خودداری می گردد و ملاک عمل با توجه به منبع اخذ شده خواهد بود

نت توقف یا ایست در این دستگاه وجود ندارد

 نت خاتمه در این دستگاه  در هر گوشه متفاوت بوده اما به طور کلی نت خاتمه همان نت فرود می باشد.][ps2id id=’analis’ target=”/]

آنالیز دستگاه

درآمد اول:

 از نت هفتم معکوس این دستگاه شروع می شود و وسعت ملودی فقط در دانگ اول گام است. خاتمه آن روی تونیک گام وسیله نت هفتم معکوس یا سنسیبل بالا رونده روی تنیک این گام است.

درآمد دوم:

 از نت هفتم معکوس این دستگاه شروع می شود و وسعت ملودی در دانگ اول است خاتمه آن روی تونیک گام به وسیله نت هفتم معکوس یا سانسیبل بالا رونده روی تنیک گام است.

درآمد چهارم:

 به نام کرشمه در ضرب سه هشتم از نت هقتم معکوس گام شو ر شروع می شود و وسعت ملودی در دانگ اول با استفاده از پل ارتباطی می کرن(در شور لا) و خاتمه آن با گردش ملودی مخصوص به خود وسیله نت هفتم معکوس یا سنسیبل روی تونیک گام است.

درآمد نغمه:

از نت هفتم معکوس این گام شروع می شود و روی درجه 4 شور اول یا درجه یک شور دوم با استفاده از پل ارتباطی می کرن خودنمایی می کند. در برگشت با ایست موقت روی تونیک شور اول مجددا همان روند ملودی قبل تکرار می شود. این بار از پل ارتباطی به طور وسیع تری بهره گیری می کند و تقریبا وارد شور دوم می شود و گوش را برای شنیدن نغمه در شو ر دوم آماده می کند. وسعت ملودی تا نت ششم شور اول و نت سوم شو ر دوم است. سپس روی تونیک شور اول وسیله سنسیبل پایین رونده یا نت دوم شور اول خاتمه را گویا است.

نغمه:

از نت سوم شو ر اول شروع و با استفاده از پل ارتباطی می کرن کاملا در شو ر دوم خودنمایی می کند به گونه ای که برای برگشت به شور اول نیاز به فرود مستقل دارد. وسعت ملودی نغمه تا درجه ششم شو ر اول یا درجه سوم شور دوم است. خاتمه آن روی تنیک شور اول وسیله سنسیبل پایین رونده انجام پذیرفته است.

سلمک:

 از درجه پنجم گام اول شروع می شود و روند ملودی با استفاده مکرر در مکرر از پل ارتباطی می کرن می بکار[نت متغیر] صدادهی دشتی را دارا است. با ایست موقت روی تونیک شور اول از طریق سنسیبل پایین رونده زمینه را برای اجرای ملودی زیرکش سلمک فراهم می کند. شروع زیرکش سلمک از نت هفتم گام شو ر اول و ملودی شبیه به روند ملودی سلمک ولی ساده تر و روان تر از ملودی سلمک روی تونیک گام شور اول از طریق سنسیبل پایین رونده ایست موقت را گویا است(در واقع سلمک و زیرکش سلمک از یک خانواده هستند) سپس با فرود مخصوص که گردش ملودی آن در شور اول و شور دوم جریان دارد با استفاده از پل ارتباطی می کرن و می بکار از طریق سنسیبل پایین رونده فرود کامل را گویا است.

ملانازی:

شروع ملانازی از درجه هفتم گام اول است و روی درجات 5 6 7 ملودی نزدیک به حال و هوای بیات راجع در آواز دشتی را دارد. سپس به وسیله پل ارتباطی وارد آواز دشتی می شود و با ایست موقت روی تونیک شور دوم و ادامه ملودی در شو ر دوم مد گردی به شور دوم را نمایش می دهد. برای برگشت به شو ر اول ابتدا وسیله ملودی شبیه به خسروانی از دستگاه ماهور ایست موقت روی تونیک گام ماهور خواهیم داشت.(در اینجا می توان مدگردی به دستگاه ماهور و یا آواز اصفهان و از طریق بیداد همایون به دستگاه همایون داشته باشیم) سپس به وسیله ملودی فرودآور با استفاده از پل ارتباطی می کرن می بکار از طریق سنسیبل پایین رونده فرود کامل به شور اول را گویا است. وسعت ملانازی صرف نظر از پل ارتباطی می کرن و می بکار یک اکتاو است.

گلریز: 

از درجه هفتم شروع و با استفاده از پل ارتباطی در یک قالب به طور فروشو در چهارنوبت روی تونیک گام شور اول ایست می کند. وسعت ملودی آن از تونیک تا نت هفتم شور اول است.

نشیب و فراز: 

شروع (نشیب) از نت هفتم شور اول با استفاده از پل ارتباطی می کرن به گونه ای برشو روی اکتاو شور اول که پنجم شور دوم نیز می باشد ایست موقت می کند. سپس (فراز) با استفاده از سی بمل که نت درجه ششم شور دوم است بعد از مانوری با حرکت فروشو به وسیله سنسیبل پایین رونده مدگردی و خاتمه را برای اجرای گوشه بزرگ آماده می کند.

بزرگ:

شروع آن از درجه پنجم شور دوم با استفاده از مضراب دراب در فاصله پنجم نمایان است و ورود به اکتاو شور اول از طریق پل ارتباطی سی کرن سی بمل و برگشت به مبدا واقعا بزرگی را گویا است.

کوچک:

 شروع آن مانند گوشه بزرگ است ولی با استفاده از سی بمل و خاتمه آن روی درجه چهارم شور دوم یعنی یک درجه پایین تر از ایست گوشه بزرگ کوچکی و و فروتنی را گویاست و زمینه را برای اجرای گوشه صفا مهیا می سازد.

صفا: 

از چهارم شور دوم شروع می شود و خاتمه آن روی درجه اول شور دوم خواهد بود.

قجر: 

از در جه چهارم گام دوم شروع می گردد. ابتدا با گردش ملودی آرام روی تونیکخاتمه موقت دارد و سپس با اوج بایسته ای روی دو نت رونمایان و زیرنمایان پس از ارائه ملودی لازم با حرکت برشو ایست آن روی تونیک شور اول مشهود است سپس قسمت اول فرودآور روی نت هفتم معکوس شور دوم و نت سوم شور اول ایست می کند و امکان مد گردی در آوازهای دیگر را می دهد. قسمت دوم فرودآور با استفاده از پل ارتباطی می بکار و می کرن خاتمه را روی درجه یک تونیک گام شو ر اول گویاست. وسعت ملودی گوشه قجر در اکتاو اول شور با استفاده از پل ارتباطی است.

پنجه کردی: 

از بنت سوم شور اول شروع می شود و با استفاده از پل ارتباطی و سی کرن سی بکار با به کار بردن مضراب های دراب سوم ملودی مخصوص به خود را داراست. برای فرود کامل ضمن استفاده از ر بمل و ر بکار وسیله پل ارتباطی می کرن و می بکار از طریق سنسیبل پایین رونده خاتمه را گویا است.

شور پایین دسته

عزال:

درواقع درآمد شو ر پایین دسته به حساب می آید. با این تفاوت که از دو سنسیبل فا سری و فا بکار بهره گرفته و با ادامه ملودی مختصر روی تونیک گام شور ایست موقت دارد. این فرم با دو گونه ملودی به یک منظور زمینه را برای اجرای چهارمضراب شش شانزدهم آماده می کند. وسعت ملودی عزال در دانگ اول اکتاو دوم به اضافه سنسیبل های بالا رونده فا سری و سل بکار است.

چهارمضراب:

 با ضرب شش شانزدهم شروع می شود. نت سل زیر حامل را به صورت پدال به کار گرفته و با حرکت قرینه ای در قالب های چهارتایی پس از پایه به گونه فروشو تکرار می شود. این چهارمضراب خاتمه ندارد. زیرا بلافاصله قسمت دوم ملودی عزال به کمک چهارمضراب می آید و در وسعت شش نت در دانگ اول اکتاو شور اول خاتمه پیدا می کند. در آمد دوم شور پایین دسته با درآمد شور بالا دسته تفاوت فاحشی دارد. در اجرای این درآمد از ملودی پیوسته ای از مضراب های دراب کنده کاری(بسته نگار) استفاده می شود و به گونه قرینه ای به سمت پایان خود حرکت می کند. این درآمد در مقایسه با درآمدهای دیگرر از جایگاه ویژه ای برخوردار است. درآمد سوم درآمد چهارم کرشمه درآمد نغمه تقریبا همان است که در اکتاو اول شور اجرا شده.

نغمه:

 با نغمه بالا دسته تار فرق دارد به گونه ای که ملودی و حرکت تازه ای را بیان می کند.

گریلی: 

گریلی در سه قسمت: قسمت اول در میزان ضرب دو چهارم نصیحت عارفانه ای را مطرح می کند. در قسمت دوم در روندملودی نغمه شروع می شود. ولی به گونه ای رقص کنان به اوج می رود و در برگشت به شکل پله ای (فروشو) با استفاده از پل ارتباطی خاتمه را گویا است.

پنجه کردی:

 روند ملودی از گوشه نغمه است با مضرابب بسته نگار فرودی مخصوص به خود را دارد و با استفاده از پل ارتباطی خاتمه را گویاست.

رضوی:

 از درجه سوم گام با مضراب دراب شروع می شود. اساس مضراب آن دراب است. مانور ملودی آن شامل چهار فرم در دانگ دوم اکتاو شور دوم است. پس از اشاره ای به گوشه قطار خاتمه را گویا است. قسمت دوم رضوی در میزان ضرب سه هشتم ملودی نشاط انگیزی است. که می توان همراه با کلام از آن بهره گرفت در این ملودی ریتم شکسته می شود. و ملودی بدون ضرب حاکم می گردد و با یک ملودی فروشو روی شور دوم اکتاو دوم خاتمه می یابد. در اینجا زمینه آماده اجرای گوشه قجر می باشد.

قجر: 

ملودی قجر عینا همان است که در شور بالا دسته اجرا میشد با این تفاوت که قسمت دوم آن با استفاده از تحریر تری بسته(برشو و فروشو) سپس با استفاده از ملودی فرودآور و پل ارتباطی خاتمه را روی تنیک گام شور اکتاو دوم گویا است.

قرچه:

قسمت اول از نت سوم دانگ دوم اکتاو شو ر با استفاده از پل ارتباطی شورع می شود ادامه ملودی تا اکتاو گام شو ر دوم است و با برگشت زیبایی روی تونیک اکتاو شو ر دوم خاتمه را گویا است. قسمت دوم بوسیله مضراب خوارزمی مدگردی است به آواز ابوعطا و مجددا برگشت به شور ر. قسمت سوم با ضرب دو چهارم به نام مضراب دوتایکی زمینه را آماده می کند که در قسمت چهارم با استفاده از ملودی فرودآور و پل ارتباطی فا دیز و فا بکار رجعت موقتی را روی تونیک گام گویا است. قسمت پنجم با ملودی قرینه ای به گونه ای برشو به اوج یعنی تا اکتاو شور دوم رفته و برگشت می کند. در خاتمه با استفاده از پل ارتباطی می کرن و می بکار روی تونیک گام شور دوم خاتمه را گویا است.

حسینی:

 قسمت اول ملودی حسینی در دو بخش مکمل یکدیگر است. شروع بخش اول از درجه سوم اکتاو شور اول با استفاده از پل ارتباطی سی کرن و سی بکار در شور دوم خودنمایی می کند. و با ایست موقت روی درجه پنجم شور دوم زمینه را برای شروع قسمت دوم مهیا می سازد. قسمت دوم از درجه پنجم شور دوم شروع و ایست وقت آن روی درجه چهارم حایزاهمیت است. زیرا غرور ملودی را می شکند و با فرم قرینه ای به گونه ای فروشو ملودی را مکلف به فرود روی درجه اول شور دوم می نماید.

فرود آور: 

فرود آور از درجه اول شور دوم شروع می شود و با استفاده از پل ارتباطی فا دیز و فا بکار  و همچنین سی کرن و سی بکار روی درجه هفتم معکوس ایست موقت می کند.

فرود: 

از نت سوم شو ر دوم شروع می شود و نت چهارم را شاهد می گیرد. سپس با ملودی قرینه ای فروشو فرود کامل به شو ر اول را وسیله پل ارتباطی می کرن و می بکار با استفاده از فرم بال کبوتری دستگاه به پایان می رسد.[ps2id id=’gooshe’ target=”/]

گوشه های دستگاه شور به روایت های مختلف

ردیف میرزاعبدالله(به روایت نورعلی برومند):

1- در آمد اول 2- درآمد دوم 3- درآمد سوم (کرشمه) 4-درآمد چهارم(گوشه رهاب). 5- درآمد پنجم ( اوج) 6- درآمد ششم ( ملانازی یا ملا نیازی) 7- نغمه اول 8- نغمه دوم. 9- زیرکش سلمک 10- ملا نازی 11- سلمک 12- گلریز 13- مجلس افروز 14- عُزّال 15- صفا. 16 – بزرگ 17- کوچک 18- دوبیتی 19-خارا 20- قجر، فرود 21- حزین. 22- شور پایین دسته 23- گوشه رهاب 24- چهارگوشه 25- مقدمه گرایلی 26- رضوی، حزین و فرود. 27- شهناز 28- قرچه 29- شهناز کُت 30- رنگ اصول 31- گریلی 32- رنگ شهرآشوب.

ردیف آقا حسینقلی(به روایت علی اکبر شهنازی):

1- درآمد اول 2- درآمد دوم 3- درآمد سوم 4- درآمد چهارم (کرشمه). 5- درآمد نغمه 6- نغمه 7- سلمک، زیرکش سلمک و فرود 8- ملانازی 9- گلریز 10- نشیب و فراز. 11- اوج و حضیض 12- بزرگ 13- کوچک 14- صفا 15- قجر، فرود آور و فرود 16-پنجه کردی.

شور پایین دسته:

17- غزال 18- چهارمضراب 19- درآمد اول 20- درآمد دوم 21- درآمد سوم. 22- درآمد چهارم(کرشمه) 23- درآمد نغمه 24- نغمه 25- گریلی با مضراب شلال، گرایلی با مضراب دراب، گرایلی با مضراب تری بسته- قسمت دوم-قسمت سوم. 26- پنجه کردی 27- رضوی 28- قسمت دوم رضوی 29- قجر، فرود آور و فرود 30- قرچه در 5 قسمت. 31- قسمت دوم، ابوعطا 32- قسمت سوم، دوتایکی 33- قسمت چهارم فرود آور 34- قسمت پنجم، فرود. 35- حسینی در چهار قسمت 36- قسمت دوم حسینی 37- فرودآور 38- فرود به شور.

ردیف آوازی عبدالله دوامی:

1- درآمد خارا 2- درآمد شور 3- کرشمه 4- گوشه رهاوی. 5- سلمک 6- قرچه 7- فرود متمم 8- رضوی 9- تحریر نشیب و فراز 10- تحریر جوادخانی. 11- فرود 12- زیرکش سلمک 13- عزال 14- حسینی 15- ملک حسین. 16- دوبیتی 17- خارا 18- فرود متمم 19- شهناز 20- قجر 21- فرود به شور 22- گرایلی.

ردیف آوازی محمود کریمی:

1- درآمد 2- کرشمه 3- درآمد نوع دیگر به نام خارا. 4- گوشه رهاوی 5- اوج 6- شهناز 7- قرچه 8- رضوی 9- رضوی با تحریر جوادخانی. 10- بزرگ 11- دوبیتی 12- حسینی 13- زیرکش سلمک، حزین و فرود 14- گرایلی 15- مثنوی.

ردیف موسی معروفی:

1- مقدمه 2- درآمد اول 3- درآمد دوم 4- درآمد سوم 5- درآمد چهارم. 6- کرشمه 7- رهاب 8-کرشمه نوع دیگر 9- درآمد پنجم 10- کرشمه نوع سوم 11- آواز 12- چهارمضراب. 13- نغمه 14- حزین 15- زیرکش سلمک 16- زیرکش سلمک نوع دوم 17- زیرکش سلمک نوع سوم. 18- سلمک 19- سلمک نوع دیگر 20- ملانازی. 21- ملانازی نوع دیگر 22- مقدمه گلریز 23- مقدمه صادق خانی 24- گلریز 25- صفا 26- چهارمضراب. 27- گوشه ابوعطا 28- مقدمه بزرگ 29- مجلس افروز 30- مقدمه بزرگ 31- بزرگ 32- دوبیتی 33- خارا 34- قجر 35- حزین.

36- ملانازی 37- پنجه کردی 38- عزال 39- چهارمضراب 40- قسمت شور بالا. 41- درآمد اول 42- درآمد دوم 43- درآمد سوم 44- آواز 45- گرایلی 46- رضوی 47- قجر. 48- شهناز 49- قرچه 50- قرچه نوع دوم 51- قرچه نوع سوم 52- عقده گشا 53- حسینی. 54- فرود 55- مثنوی 56- بیات کرد 57- بیات کرد قسم دوم 58- بیات کرد قسم سوم. 59- بیات کرد قسم چهارم 60- راه روح 61- مجلس افروز نوع دوم 62- بیات کرد نوع پنجم. 63- چهارمضراب 64- فرود به شور 65- گرایلی 66- گرایلی شستی 67- گرایلی شستی نوع دوم 68- حشتری 69- ضرب اصول 70 شهرآشوب.

ردیف ابوالحسن صبا:

1- چهارمضراب 2- درآمد خارا 3- درآمد اول 4- درآمد دوم 5- درآمد سوم. 6- درآمد رَهاوی(گوشه رُهاب) 7-گرایلی (درآمد گرایلی) 8- درآمد شهناز(درآمد اوج) 9- ضربی شهناز(دومضراب). 10- شهناز 11- قرچه 12- نغمه (پنجه کردی) 13- رضوی 14- حسینی(درآمد) 15- ضربی حسینی 16- مجلس افروز 17- مقدمه بزرگ یا ابوایتام 18- دوبیتی 19- خارا.

از اینستاگرام آموزشگاه موسیقی ملودی نیز دیدن نمایید

آموزشگاه موسیقی در گوهردشت کرج