مینور
مینور
مینور و بررسی این گام
برگرفته از کتاب تئوری موسیقی نوشته پرویز منصوری/ …مد مینور (مدی که گام آن را به فارسی گام کوچک می خوانند) در حقیقت تابعی از مد ماژور است.
با نگاهی به شکل فوق اگر در ردیف درجه های مد ماژور از درجه هفتم آن برابر با همان ترتیب فواصل مد دیگری را آغاز کرده آن را تا همان درجه در اکتاو بعد پیش ببریم این مد را مد مینور گویند. در همین شکل می توان دید که ترتیب فاصله های میان درجه های مد مینور از چپ به راست عبارت است از:
پرده- پرده – نیم پرده- پرده – پرده- نیم پرده- پرده
در این مد نیزکه آن را مد مینو ر طبیعی می گویند مانند مد ماژور پنج پرده و دو نیم پرده وجود دارد با این تفاوت که جای آنها برابر با مد ماژور نیست. این تفاوت البته در حالت این دو گام گام بزرگ و گام کوچک تاثیر می گذارد.
اختلاف ذر الگو
اختلاف الگو در این دو در تصویر پایین نشان داده شده است:
برای آنکه مقایسه میان دو مد ماژور و مینور ساده تر صورت پذیرد این دو الگو را در شکل فوق به گونه زیر هم گذاشته ایم که در جه های یک آنان درست برابر هم باشند در این صورت می بینیم که گذشته از درجه اول و البته درجه هشتم درجه های دوم چهارم و پنجم نیز بر هم منظبق بوده و درجه های سوم ششم و هفتم در مد مینو ر نیم پرده کروماتیک از این درجه ها در مد ماژور پایین تر هستند.
یکی از تفاوت های قابل بحث میان مد ماژور و مد مینو ر در فاصله های میان درجه های هفتم و هشتم آن دو است که در مد ماژور نیم پرده و در مد مینور یک پرده است.
در مد اخیر وجود فاصله یک پرده ای میان درجه های هفتم و هشتم سبب می شود. که حالت ویژه درجه هفتم که همان محسوس بودن یعنی تمایل شدید حرکت آن به سوی درجه هشتم تضعیف گردد از این رو نظریه پردازان دست به تغییراتی مصنوعی روی درجه هفتم زده اند که به وجود آورنده مد مینور هارمونیک و ملودیک خواهند شد.
از بخش ساز شناسی نیز دیدن نمایید
گام کوچک و نسبت آن با گام بزرگ:
همانطور که گفته شد. مد مینور تابعی از مد ماژور است. و دانستیم که پایه گام کوچک در واقع بر درجه ششم گام بزرگ منطبق می شود مثلا پایه گام کوچکی که تابع گام دو بزرگ است نت لا می شود:
و پایه گام کوچکی که درجه ششم گام سل بزرگ است نت می است و به نوعی نت می نت ششم از سل می باشد
[لازم به ذکر است علائم سرکلید گام مینور نیز تابع گام ماژور خود خواهد بود. لذا برای بدست آوردن علائم سرکلید یک گام مینور(منهای علائم دیگر که بعدا بدان پرداخته خواهد شد) تنها کافی است گام ماژور آن را طبق توضیحات فوق بدست آورده و طبق همان تابع از سرکلید گام ماژورش استفاده نمود]
گام های بزرگ و گام های کوچک نسبی هر یک:
در زیر مقایسه گام ماژور با گام مینور نسبی هر یک به تفکیک نوشته شده است
از ویدئوهای متنوع آموزشگاه موسیقی ملودی در شبکه تماشا دیدن نمایید